قیمت و موجودی نمایش داده شده در این صفحه ممکن است با قیمت و موجودی روز متفاوت باشد؛ برای اطلاع از قیمت و موجودی دقیق بذر آنغوزه تلخ و آنغوزه شیرین همین حالا تماس بگیرید.
نام علمی آنغوزه تلخ و آنغوزه شیرین:
Ferula assa-foetida
نام‌های دیگر آنغوزه:
آنغوزه، آنغوزه هراتی، خوراکما، کورن کما، حلتیت، هینگ
معرفی و ارزش اقتصادی گیاه آنغوزه تلخ و آنغوزه شیرین:
گیاه آنغوزه یکی از گیاهان با ارزش اقتصادی بالا است که از شیره آن بیش از 60 نوع علف‌کش و 600 نوع دارو به‌دست می‌آید. با کاشت این گیاه می‌توان درآمدی معادل نیمی از درآمد حاصل از نفت به‌دست آورد. در بازار کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، هر کیلوگرم آنغوزه به قیمت 6 دلار به فروش می‌رسد.
گیاه دارویی آنغوزه پس از گذشت هفت سال گل می‌دهد و از هر هکتار آن بین 70 تا 100 کیلوگرم صمغ یا شیره آنغوزه به‌دست می‌آید.
کاشت بذر آنغوزه تلخ و آنغوزه شیرین:
1. کاشت مستقیم بذر آنغوزه (کشت کپه‌ای):
در این روش، ابتدا در محل کشت چاله‌هایی با استفاده از داس ایجاد می‌شود و سپس 3 تا 4 دانه بذر در هر چاله کاشته می‌شود. بعد از این مرحله، روی بذرها با خاک پوشانده می‌شود. مزیت این روش این است که چاله‌ها مانند مخزن ذخیره آب عمل کرده و رطوبت بیشتری را در اختیار بذر و گیاه قرار می‌دهند. مقدار بذر موردنیاز برای این روش حدود 1 کیلوگرم در هر هکتار است.
2. بذرپاشی آنغوزه:
این روش در زمینی انجام می‌شود که چندان سفت نباشد. بذرها به‌طور یکنواخت در سطح زمین پخش می‌شوند تا از تراکم بوته‌ها پس از سبز شدن جلوگیری شود و همچنین کشت خیلی تنک نشود. بهترین زمان برای بذرپاشی در اواخر پاییز و قبل از فصل بارندگی است. شرایط مناسب برای جوانه‌زنی شامل رطوبت 60 تا 70 درصد و دمای 12 تا 15 درجه سانتی‌گراد است.
ترکیبات شیره آنغوزه تلخ و آنغوزه شیرین:
نوع مرغوب شیره آنغوزه دارای 62 درصد رزین، 25 درصد صمغ، 3 تا 7 درصد اسانس، 1/28 درصد اسید فرولیک و مقدار کمی وانیلین است. تقریباً تمام صمغ آنغوزه ترکیباتی همچون دی، تری و تترا سولفید مشتقات کومارین، فئوتیدین، کامولونفرول، اپی سامارکاندین، آمبلی‌پرنین و کانفرول را شامل می‌شود. در اسانس حاصل از شیرابه آنغوزه نیز ترکیب‌های مختلفی شناسایی شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها میرسن، آلفا و بتا پینن هستند.
جمع‌آوری و تهیه شیره آنغوزه تلخ و آنغوزه شیرین:
شیره آنغوزه از تیغ‌زدن ریشه یا پایین ساقه و یا قطع ساقه گیاه از ناحیه یقه آن خارج می‌شود. ترشحات نرم سفید که هر سه روز یکبار جمع‌آوری می‌شوند، در مجاورت هوا به رنگ قهوه‌ای و سخت تبدیل می‌شوند. پس از سه ماه، ریزوم قدرت حیاتی خود را از دست می‌دهد. تقریباً از هر بوته 30 تا 50 گرم صمغ برداشت می‌شود. طعم آنغوزه گس و در بعضی گونه‌ها تلخ بوده و بویی شبیه به بوی سیر دارد.
انواع شیره آنغوزه و ترکیبات آن‌ها:
1. نوع اشکی یا دانه‌ای:
این نوع شیره اولین برداشت شیرابه است که بدون مقطع گیاهی از ساقه گیاه خارج می‌شود. این شیره مرغوب‌ترین و نادرترین نوع آنغوزه است و ظاهری مسطح و بیضوی دارد. این شیره معمولاً در مجاورت هوا سریعاً اکسید می‌شود و رنگ آن تیره می‌شود. در این نوع، تا 15 درصد اسانس وجود دارد.
2. نوع توده‌ای:
این نوع شیره از تیغ‌زدن محل غده گیاه پس از آماده‌سازی خارج می‌شود و در رنگ‌های مختلفی مانند زرد، قرمز، قهوه‌ای و خاکستری قهوه‌ای دیده می‌شود. این شیره سفت‌تر از نوع اشکی است و ناخالصی‌هایی چون قطعات ریشه و برگ در آن دیده می‌شود. ارزش این نوع شیره کمتر از نوع اشکی است.
بهره‌برداری از آنغوزه شامل چهار مرحله است:
1. مرحله پیچاندن:این مرحله از اوایل تا اواخر اردیبهشت ماه انجام می‌شود، زمانی که برگ‌های بوته‌های آنغوزه شروع به زرد شدن می‌کنند. در این مرحله، گیاه به‌طور کامل یا یکی از برگ‌های بزرگ‌تر آن پیچانده می‌شود و سنگی روی آن قرار داده می‌شود تا خشک شود. هدف از این کار جلوگیری از پراکنده شدن برگ‌ها و تسریع در ذخیره مواد است. این مرحله حدود 4 تا 5 روز به طول می‌انجامد.
2. مرحله کاشتن:در این مرحله، به‌وسیله تیشه مخصوص چاله‌ای به عمق 15 سانتی‌متر در اطراف ریشه گیاه حفر می‌شود. پس از قطع گیاه از ناحیه یقه، خاک نرم اطراف گودال ریخته می‌شود تا ریشه از هوای خشک در امان باشد و جریان شیره نباتی متوقف گردد. سپس سایبانی روی گیاه گذاشته می‌شود تا از نور خورشید محافظت کند. این مرحله حدود 20 روز به طول می‌انجامد.
3. مرحله تیغ‌زدن:در این مرحله، پس از 2 ماه، با استفاده از تیغ مخصوص، برشی عرضی به ضخامت 1 تا 1.5 سانتی‌متر در رأس ریشه زده می‌شود. سپس مقداری برگ و خاشاک از گیاهان مجاور در محل زخم قرار داده می‌شود تا ریشه در معرض نور خورشید قرار نگیرد. شیرابه حاصل از این برش‌ها با ابزار مخصوص جمع‌آوری می‌شود.
4. مرحله جمع‌آوری:در این مرحله، شیرابه‌ها که از ناحیه زخم‌ها تراوش کرده‌اند، به‌وسیله ابزار مخصوص جمع‌آوری می‌شوند و پس از آن در فرایندهایی خاص به شکل شیره آنغوزه در می‌آید.
این مراحل از آغاز تا پایان بهره‌برداری از گیاه آنغوزه را شامل می‌شود که هرکدام برای تولید شیره با کیفیت و فرآیند استخراج آن ضروری هستند.
