توجه: قیمت درج شده به روز نمیباشد، جهت اطلاع از قیمت روز این محصول تماس بگیرید
معرفی و اهمیت گیاه خرفه
خرفه با نام علمي Portulaca oleracea در مناطق مختلف دنيا رشد ميكند. عوامل مختلفي سبب شده تا از خرفه به عنوان غذاي برتر آينده نام برده شود. هدف از اين مطالعه، مرور ارزش غذايي و اثرات درماني گياه خرفه بود.
خرفه به دليل وجود تركيبات مغذي مختلف مثل انواع ويتامين ها، مواد معدني، اسيدهاي چرب ضـروري، آنتـي اكسـيدان هـايي همچون فلاونوئيدها، گلوتاتيون و بتاكاروتن به عنوان اكسير جواني شناخته ميشود. به عـلاوه، وجـود ايـن تركيبـات، آن را بـه گيـاهي پركاربرد در پيشگيري و درمان انواع مختلف بيماريها هم در طب سنتي و هم در طب مدرن تبديل كـرده و آن را جزئـي از برنامـه و صنعت غذايي بسياري از كشورها قرار داده است.
با توجه به مطالعات انجام شده به نظر ميرسد خرفه ميتواند به عنوان يكي از مواد غذايي مهم بـراي آينـده در نظـر گرفتـه شود و جزئي از برنامه غذايي همه گروههاي سني، مورد استفاده قرار گيرد.
خرفه كه در ادبيات چيني بـه عنـوان گيـاهي بـراي زنـدگي طولاني شناخته مي شود. هشتمين گياه پركاربرد در دنياست كه در اغلب نقاط كره زمين از جملـه در منـاطق معتـدل و گرمسيري از اروپا گرفته تا آفريقا، آسيا، امريكا و استراليا به صورت خودرو رشد می كند.
خرفه عنـوان گيـاه بـومي ايران نيز شناخته می شود كه سابقه كشت آن بـه بـيش از 2000 سال بر می گردد و در نواحي شمالي (گـيلان و مازنـدران )، تهران، نواحي غربي و جنوب شرقي (بلوچستان) رشد ميكنـد.
گياه خرفه در فرهنگهاي مختلف داراي عناوين متفـاوتي اســت، بــه طــوري كــه در هنــدي بــه نــام Rudravant، در عــــــراقBerbin، عمــــــان Farfena ، در مصــــــر و عربستان Rigla ، در اردن، لبنان، فلسطين و سوريه Baqlah يــا Farfahinah ، ايــالات متحــده Purslane و در ايــران «پرپين » نيز ناميده می شود.
گياهشناسي خرفه
خرفه با نام علمي گياهي علفي و يكساله از خانواده Portulacaceae با 21 جنس و 56 گونه مختلف است گونه هاي مختلف گياه خرفه تحت نـام هـاي متفاوت حتي در مناطقي با شرايط آب و هوايي مثـل خشـكي، شوره زار و كمبود مواد مغذي نيز رشد ميكند.
ساقه اين گياه گوشتي، استوانه اي و به رنگ قرمز يـا سـبز است كه به صورت ايستاده يا خوابيده بر زمـين، تـا ارتفـاع 30 سانتي متـر و قطـر 3-2 ميلـي متـر رشـد مـي كنـد. ايـن گيـاه برگهايي به شكلهاي مختلف و بـه صـورت متقابـل، مسـطح، آب دار با 5-1 سانتي متر طول و 2-0/5 سانتي متر عـرض دارد.
شروع گلدهي آن طي ماههاي ارديبهشت تـا شـهريور اسـت و گل هاي آن به صورت تك و يا به شكل خوشه اي از 5-2 گل به رنگ هاي زرد نارنجي، بنفش و يا سفيد صورتي است كـه تنهـا در روزهاي گرم و آفتابي از نيمه صبح تا اوايل بعد از ظهر بـاز ميشوند. بذر های اين گياه كوچك با قطر 1 ميلي متر، دايره اي تا تخم مرغي شكل، مسطح و قهوهاي تا سياه رنگ است
خواص دارویی خرفه چیست:
خرفه در طب سنتي ايران خرفه داراي طبيعت سرد و تر اسـت در منـابع طـب قديم و نيز در كتاب گياهان دارويـي و دايـره المعـارف گيـاهي خواص متعددي براي خرفه در نظر گرفته شده كه از جملـه آن می توان به كاربردهايي مثل تصفيه كننده خون، ضـد كـرم، ديورتيــك، ضداســكوروي، ضــد آســم، تســكين دهنــده زخم هاي معده، ضـد تهـوع، جلـوگيري كننـده از خـون ريزي و هپاتيت، رفع عطش، رفع سرفه خشك، تنگي نفس، كاهش سردرد، خرد كردن سـنگ مثانـه، رفـع اخـتلالات ادراري كاهش ريفلاكس معدي - مـري و افـزايش سيسـتم ايمنـي اشـاره كـرد.
تخـم خرفه داراي خاصـيت مـدري، مسـكني، رفـع عطـش، ضـد اسـهال خـوني و مفيـد در سوختگي و تاول است. در كتب طب سـنتي ايـران، ايـن گياه به عنوان عامل افزايش وزن و چاقي در افـراد داراي مـزاج گرم و خشك لاغر ذكر شده است. مصلح گياه خرفه مصطكى، كرفس، نعناع و مصلح تخم آن، قند است. دوز قابل مصرف آن تا 5 درهم گزارش شده است.
كاربرد خرفه در برنامه غذايي اجزاي مختلف خرفه مثل برگ، سـاقه و تخـم آن بـه طـور گسترده در كشورهاي آسيايي گرمسـيري و مديترانـه اي جهـت اهـداف گونـاگون مثـل تغذيـه انسـان، صـنايع تبـديلي و دارو مصرف میشود
برگها، ساقه هـا و گـل هـاي ايـن گيـاه ميتوانند به طور خام و يا پخته مورد مصرف قرار گيرنـد.
ساقه و برگ هاي آبدار و خوراكي آن كه با اندكي مزه اسيدي و نمكي، طعم اسفناج را در ذهن تداعي مـيكنـد ، بـه عنـوان سبزي معطر، مغـذي و خـوراكي در برخـي از كشـورها ماننـد منطقه مديترانه، چين، آسياي جنوب شرقي، شرق و مركز آفريقا و فيليپين مورد استفاده قرار ميگيرد.
اين گيـاه در منـاطق جنوبي ايران نيز به عنوان يك سبزي، مورد كشت قرار می گيـرد. علاوه بر اين، در برخي مناطق بـه شـكل خـام بـه عنـوان سالاد مصرف می شود. پخته آن در انـواع سـوپهـا و يـا حتي به صورت ترشي قابل استفاده است .
تخـم خرفه در تزيين شيريني كاربرد دارد . علاوه بر اين، بوميـان امريكـا و استراليا دانه هـاي آن را خـرد كـرده و در آرد جهـت تهيـه نـان استفاده می كنند .
خرفه در فرهنگهاي مختلف همراه با مواد غذايي مختلـف و به اشكال متفاوت در برنامـه غـذايي گنجانـده مـي شـود. در يونان، مخلوط خرفه خام با سيب زميني، گوجه فرنگـي، پيـاز، فلفل سبز، جعفري خرد شده به همراه روغن زيتـون، سـركه و نمك به شكل سالاد مصرف ميشود.
هلندي ها از آن سوپي بـه نام korkot selam تهيه ميكنند كه حاوي كـرفس محلـي، تـره فرنگي، مركبات، سس سوياي شيرين است.
در جاوا، اين گيـاه با تمبرهندي پخته ميشود . در مناطق مركزي جاوا، بـرگهـا و ساقههاي جوان خرفه با موسير خرد شـده، سـير، فلفـل قرمـز، خرما و نمك، برگهاي Salam و يك تكه ( Galangal Alpinia lengkuas (براي آمادهسازي غذايي به نام oseng-Oseng به كار برده ميشود. همچنين به صورت آبپز يا بخارپز بههمراه سـاير سبزيجات مثل اسفناج، جوانه ماش و سس بادام زميني تركيبـي به نام Pecel را ايجاد ميكند.
در چين، خرفـه بـا سـير، روغـن كنجد و سس سويا سرخ ميشود. در سريلانكا، خرفه با مـاهي،سير، تره فرنگي، پودر فلفل و آبليمو سرخ ميشود . در مكزيك به سوپ يا خورش افزوده مي شود.
در كل ميتوان گفـت كه تاكنون هيچ نشانه قابل توجهي مبني بـر سـميت ايـن گيـاه گزارش نشده است. بنابراين، مصرف روزانه خرفه، ايمن اسـت. در صنايع غذايي گياه خرفه بهدليل وجود مقادير قابل تـوجهي از ليگنـانهـا، فيبر رژيمي و آنتي اكسيدان هاي طبيعي به عنوان يك ماده غذايي با اثرات سلامتي بخش و يا فراسودمند جهت غني سازي برخي مواد غذايي مثل نان فراسودمند حاوي اسيدهاي چرب امگا 3 و فيبر رژيمي بههمراه ويژگيهاي حسي و كيفي مطلوب پيشنهاد مي شود.
