آشنایی جامع با گیاه خلر و ویژگی‌های زراعی آن
معرفی کلی گیاه خلر یا هلر
خلر (Lathyrus sativus) گیاهی از خانواده لگومینوزهاست که به‌خاطر مقاومت چشمگیرش در برابر شرایط خشک و خاک‌های کم‌بازده، به‌عنوان یک گزینه مهم در کشاورزی مناطق نیمه‌خشک شناخته می‌شود. این گیاه در ایران با اسامی مختلفی مانند سنگینک، لرگه و خولار مشهور است و در بسیاری از مناطق، کشت آن به عنوان منبع علوفه و بذر انجام می‌پذیرد.
ویژگی‌های گیاه‌شناسی خلر یا هلر
خلر گیاهی یک‌ساله است که ساقه‌هایی بلند، نازک و غالباً پوشیده از کرک دارد. برگ‌ها باریک و پیچک‌دار بوده و به‌صورت متناوب روی ساقه قرار گرفته‌اند. این ویژگی‌ها به خلر اجازه می‌دهد تا در شرایط مختلف محیطی به خوبی رشد کند.
شرایط کشت و مدیریت خلر یا هلر
کشت خلر معمولاً در پاییز انجام می‌شود تا با استفاده از رطوبت مناسب خاک، گیاه رشد مناسبی داشته باشد. خاک‌های سبک و نیمه‌سنگین با زهکشی مناسب بهترین محیط را برای این گیاه فراهم می‌آورند. برای تأمین مواد غذایی، افزودن کودهای فسفاته و پتاسه در زمان کاشت و همچنین کودهای ازته در دوره رشد توصیه می‌شود. آبیاری منظم اما نه زیاد، نقش کلیدی در موفقیت کشت دارد.
عملکرد و برداشت خلر یا در هکتار چقدر است:
خلر می‌تواند در شرایط مطلوب عملکردی معادل ۳۰ تا ۴۰ تن علوفه تر و ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بذر در هر هکتار ارائه دهد. برداشت دانه‌ها پس از رسیدن کامل و خشک شدن گیاه انجام می‌شود و بذرها باید به‌خوبی خشک و انبار شوند تا کیفیتشان حفظ شود.
ارزش غذایی چگونه است و محدودیت‌ها استفاده از خلر یا هلر چیست؟
این گیاه منبع مناسبی از پروتئین است و در تغذیه دام‌ها کاربرد گسترده دارد. با این حال، وجود ترکیباتی مانند نئوروتوکسین در دانه‌ها باعث شده مصرف آن بدون رعایت شرایط خاصی، احتمال مسمومیت را به همراه داشته باشد. از این رو، دامداران باید از چرای گیاه در زمان گل‌دهی و دانه‌بندی خودداری کنند و بهتر است خلر با سایر علوفه‌ها ترکیب شود.
نکات کاربردی
-
کشت مخلوط خلر با گیاهان غلاتی مانند جو، علاوه بر افزایش بهره‌وری، از خوابیدگی ساقه جلوگیری می‌کند.
-
خلر به دلیل توانایی تثبیت نیتروژن، بهبود قابل توجهی در کیفیت خاک ایجاد می‌کند و می‌تواند به عنوان کود سبز نیز به کار رود.
اطلاعات بیشتر درباره بذر و کاشت خلر
برای دریافت اطلاعات تخصصی‌تر درباره انتخاب، خرید و نحوه استفاده از بذر باکیفیت خلر، می‌توانید به صفحه اختصاصی بذر خلر مراجعه کنید.